25 km na północny zachód od Brzostowicy Wielkiej

Rejon brzostowicki

Pozostałości  dawnego majątku ziemskiego.

Dwór w Usnarzu zaznaczony jest na mapie Jana Jakubowskiego przedstawiającej powiat grodzieński w XVI w. W sąsiedztwie dworu znajdowały się osady drobnoszlacheckie położone nad rzekami Świsłoczą i Odłą. Były to tak zwane okolice Ignatowicze, Proniewicze, Poczobuty, Petelczyce, Hlebowicze, zamieszkałe przez szlachtę o tychże nazwiskach. Założenie tych drobnych osad rycerskich w XV-XVI ww. zapewne wiązało się z szeroką akcją osadniczą prowadzoną na tym terenie przez Jagiellonów. Nowe dwory i osady zakładano dla potrzeb władcy i jego otoczenia.

W końcu XVII w. Usnarz należał do Aleksandra Chreptowicza, a w drugiej połowie XVIII w.  był własnością Wołłowiczów.  W opisie parafii dekanatu grodzieńskiego z 1784 r., opracowanego przez Wiesławę Wernerową, zaznaczono:

„Makarowce wieś z dworem nazywającym się Usnarzem JWJ Pani Wołowiczowej marszałkowej grodzieńskiej, między zachodem i południem letnim, a bardziej na południu zimowym mila dobra, droga kamenista z pomiernymi pagórkami. To wieś i dwór położone nad błotami i łąkami na milę obszenymi. Borek sosnowy niewielki, zarośle brzozowe, orzechowe, olchowe. Rzeki żadnej nie ma blisko oprócz odległej o pół ćwierci mile rzeki Swisłoczy i sadzawki jednej”.
(Opis wskazujący lokalizację względem położenia kościoła parafialnego w Odelsku.)

Od końca XVIII w. majątek należał do Ludwika Pancerzyńskiego. Był on chorążym grodzieńskim, posłem na Sejm Wielki (1788-1792). W latach 1805-1807 pełnił urząd marszałka powiatu grodzieńskiego, a od 1812 po 1821 r. był marszałkiem szlachty guberni grodzieńskiej.

Na prośbę Pancerzyńskich w maju 1793 r. biskup wileński Ignacy Massalski dał pozwolenie na budowę drewnianego kościoła w majątku Usnarz. Fundatorami wzniesionego w 1795 r. kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego byli Ludwik Pancerzyński wraz z żoną Konstancją ze Skirmuntów. W tym samym roku utworzona została parafia usnarska, jako filia parafii w Indurze.

Kolejnymi właścicielami tych dóbr byli Rozemblumowie, a po nich Chruścicccy.

Pochodzący z końca XVIII w. drewniany dwór został przebudowany pod koniec  wieku XIX. Był to budynek drewniany, parterowy, zbudowany na rzucie prostokąta. Od frontu występował portyk o dwóch parach kolumienek wysuniętych ku przodowi. Nieopodal dworu mieściły się budynki gospodarcze, sad, sadzawka. Teren dworu od strony gościńca otoczony był kamiennym murem i obsadzony szpalerami lip. Ostatnimi właścicielami majątku byli Tadeusz Chruścicki i jego żona Julia Chruścicka z Augustowskich. Po 17 września 1939 r. zostali oni  wyrzuceni z dworu przez władzę sowiecką. Według źródeł Instytutu Pamięci Narodowej, Tadeusz Chruścicki i jego syn Tadeusz Łucjan we wrześniu 1940 r. zostali aresztowani przez Niemców i przetrzymywani byli w al. Szucha i na Pawiaku w Warszawie. W kwietniu 1941 r. wywiezieni zostali do Oświęcimia. Tadusz Chruścicki zginął 12 czerwca 1942 r. podczas ucieczki z Brzezinki. Natomiast jego synowi Tadeuszowi Łucjanowi udało się wówczas uciec. Julia Chruścicka i jej syn Andrzej 13 kwietnia 1940 r. zostali wywiezieni do Kazachstanu. Wrócili do powojennej Polski w czerwcu 1946 r.

Po drugiej wojnie światowej w budynku dworu została urządzona szkoła, później mieściło się w nim ambulatorium. W końcu lat 90. budynek nie był zagospodorowany, a na początku XXI w. został zburzony.  O istnieniu dawnego dworu przypominają pojedynczo rosnące bardzo stare lipy i kasztany, kamienny bydynek lodowni  i zarośnięte, rozwalające się kamienne mury, otaczające teren dawnego dworu. Obecnie wobec miejscowosci stosuje się wyłącznie nazwę Makarowce. Natomiast parafia określana jest jako Usnarska.